Gdy stała pensja wpływa na Twoje konto, planowanie budżetu jest łatwiejsze – wiesz jaką kwotą będziesz dysponować w nadchodzących miesiącach. Jednak co w sytuacji, kiedy Twoje przychody są nieregularne (jesteś przedsiębiorcą, dorabiasz, pracujesz na prowizji itd.)? Ja sam w ciągu 10 lat pracy stałe wynagrodzenie miałem wypłacane przez niecałe 3 lata. W takiej sytuacji najlepiej z góry ustalić jakiej wysokości będzie Twój miesięczny budżet. 

Poniżej zamieszczam 3 propozycje jak to zorganizować. Pamiętaj, nie ma idealnej metody. Nieważne jak policzymy przychód, zawsze pojawią się wątpliwości i pytania czy to na pewno odpowiednia suma.  W ciągu roku pojawią się niewielkie odchylenia przychodów, wtedy ważne abyś trzymał się ustalonego budżetu. Dyscyplina finansowa jest tu bardzo ważna. Na koniec roku zawsze pojawią się różnice, które będziemy korygować. Wyjątkiem będą duże zmiany i nieprzewidziane wydarzenia (np. awaria samochodu). Ale na takie nieprzewidziane okoliczności posiadasz lub będziesz posiadał rezerwowe fundusze.

• średni dochód roczny (średnia arytmetyczna z dochodów osiągniętych w poprzednim roku/lat). Jest to najprostsza metoda i stosunkowo łatwo ją zastosować. Najlepiej działa gdy nasze dochody wahają się w niewielkim lub przewidywalnym zakresie. Trudności pojawią się w przypadku nagłego załamania rynku. Aby sprawdzić wysokość dochodu z lat poprzednich możesz sprawdzić swoje PITy lub wysłać zapytanie do księgowej. Jeśli posiadasz inne dochody także je uwzględnij. Uzyskaną sumę dochodów netto z danego roku dzielę przez 12. Dobrze jest wykonać taką operację dla 2-3 lat wstecz. Wynik będzie Twoim miesięcznym dochodem. Jeśli Twoje przychody będą wyższe to będzie bardzo dobra informacja. Nadwyżki możesz przeznaczyć na inwestycje lub szybciej zbudujesz fundusz rezerwowy. Ważne aby te pieniądze nie były przeznaczane na bieżącą konsumpcję. Pod koniec bieżącego roku wprowadzisz poprawki na następny rok. A manko pokryjesz z rezerw (jeśli już są) lub „odrobisz” w kolejnym roku odpowiednio planując budżet.

• średni dochód roczny. Sumę rocznych przychodów podziel przez 13 lub 14. Ten extra miesiąc/miesiące to Twój bufor bezpieczeństwa (rezerwa). Najlepiej, gdy zaraz po jego wyznaczeniu od razu o nim “zapomnisz”, to znaczy nie podejmuj pochopnych decyzji zakupowych z myślą, że przecież masz rezerwę. W ten sposób, możesz osiągnąć efekt odwrotny do zamierzonego. Rezerwa to pieniądze, do których wracasz myślą pod koniec roku. Gdy okazuje się, że przeholowałeś z wydatkami wtedy uzupełniasz braki. Z kolei jeśli przestrzegałeś ustalonego budżetu, dodatkowe pieniądze możesz przeznaczyć na rezerwę w kolejnym roku, inwestycje lub realizację jednego z Twoich marzeń.

• minimalny dochód miesięczny. W tej metodzie Twój miesięczny budżet równy jest najniższym dochodom z roku poprzedniego. Takie założenie może być bezpieczniejsze niż średni dochód. Nie nadaje się dla osób z przychodem sezonowym. Tak samo jak przy średnim dochodzie musisz ustalić swoje dochody netto z poszczególnych miesięcy. Tu niezbędna będzie pomoc księgowej lub samodzielnie pobierz dane z programu księgowego. Ustal jaki jest najmniejszy dochód miesięczny jaki osiągnąłeś. Jest duża szansa, że szybko zbudujesz swoje oszczędności z nadwyżek. Pamiętaj aby nadwyżkę przeznaczyć na inwestycje albo odłożyć na rezerwę i wydatki awaryjne.

• żyjesz z już zarobionych pieniędzy w poprzednim sezonie. Tą metodę udawało mi się stosować przez 7 lat. Jeśli możesz sobie na to pozwolić postaraj się najpierw zarobić środki, które przeznaczysz na konsumpcje, a potem je wydawaj. W moim przypadku większość dochodu było generowane przez 3-4 miesiące, co znacznie ułatwiało takie podejście. Plusem takiego budżetowania jest bardzo duża przewidywalność i dodatkowe zabezpieczenie na czas recesji. Jeśli znasz kwotę, jaką będziesz dysponował miesięcznie traktuj ją jako miesięczną wypłatę. Technicznie wyglądało to tak, zarobione pieniądze “lądowały” na rachunku bankowym, z którego co miesiąc wypłacałem sobie pensję.

Pamiętaj aby traktować moje rady jedynie jako kierunek jaki możesz przyjąć. Sam najlepiej orientujesz się jak rozwija się Twoja branża i jak mogą kształtować się Twoje zarobki. Dlatego często najlepszym wyjściem będzie oszacowanie przychodu miesięcznego „na oko”. Ważne aby nie konsumować nadwyżek i trzymać się planu budowania oszczędności. Z czasem coraz łatwiej będzie Tobie ustalać miesięczny budżet.